NG image
NG image
NG image

< Meer nieuws

Intellectueel eigendomsrecht, mediarecht, GDPR en ICT

Gegevensbeschermingsautoriteit heeft nu ook de eigenaars van bewakingscamera’s in haar vizier

In een beslissing van haar geschillenkamer heeft de Belgische Gegevensbeschermingsautoriteit (afgekort ‘GBA’) op 24 november richtlijnen uiteengezet voor het gebruik van bewakingscamera’s door particulieren. De eigenaars van het bewakingssysteem werden in dit geval veroordeeld tot betaling van een geldboete van 1.500 euro wegens het onrechtmatig gebruik van bewakingscamera’s. De toename van particuliere bewakingscamera’s zorgt voor steeds meer vragen en geschillen bij de GBA, waardoor deze nu eindelijk wat meer verduidelijking kon geven over de do’s-and-don’ts inzake camerabewaking.

Welke situatie lag aan de basis van deze beslissing?
Het ging concreet om bewakingscamera’s die geïnstalleerd waren om de woning en bijhorende schuur van de eigenaars te surveilleren. Twee van de camera’s filmden ook, zij het in de achtergrond, de openbare weg en een deel van de privé-eigendom van de buren. De buren van de eigenaars ontdekten de specifieke plaatsing van de camera’s doordat de eigenaars de beelden enkele maanden later overmaakten aan een deskundige in een procedure bij het Departement Omgeving om de buren te betichten van een milieuovertreding. Hierop dienden de buren een klacht in bij de GBA.

De eigenaars van het bewakingssysteem hadden de camera’s laten installeren door een gespecialiseerde firma en deze vervolgens netjes geregistreerd op het daarvoor voorziene platform van de overheid. Zij hielden voor dat zij de stand van de camera’s niet konden aanpassen, aangezien de beelden ervan dan ’s nachts onbruikbaar zouden worden door de weerkaatsing van het nachtmechanisme van de camera op hun gevel en haag. Om hun eigendom maximaal te kunnen bewaken, moesten de camera’s dus ook een deel van de openbare weg en de eigendom van de buren in beeld nemen.

De Geschillenkamer volgde deze redenering van de eigenaars niet.

Op welke basis worden bewakingsbeelden verwerkt?
Wat betreft de toepassing van de GDPR, is de Geschillenkamer duidelijk: van zodra het bewakingssysteem de openbare ruimte of het privédomein van anderen filmt, zelfs al is dit maar gedeeltelijk, treedt het bewakingssysteem buiten de privésfeer van de eigenaars en moeten zij voldoen aan de verplichtingen van de GDPR.

De GDPR houdt voor dat het nemen van camerabeelden enkel kan gebeuren op basis van een van de door de wet voorziene gronden. Wanneer de Geschillenkamer de mogelijke gronden voor verwerking bekijkt, ziet zij in deze situatie enkel twee mogelijkheden: ofwel krijgen de eigenaars van de camera’s toestemming van de buren om hun eigendom te filmen, ofwel moeten zij kunnen aantonen dat zij een gerechtvaardigd belang hebben om deze eigendom te filmen. Van toestemming is in dit geval duidelijk geen sprake aangezien de buren een klacht hebben ingediend.

De Geschillenkamer beoordeelde daarna het gerechtvaardigd belang dat de eigenaars zouden hebben. De Geschillenkamer begrijpt de noodzaak van eigenaars om hun eigendom te beschermen. Dit betekent echter niet dat zij hiertoe een verplichting hebben of hiermee een taak van openbaar belang uitvoeren. Er moet dus een afweging gebeuren van het recht om bewakingscamera’s te plaatsen met de rechten en vrijheden van de mensen die door deze camera’s gefilmd worden. Dit doet de Geschillenkamer door te kijken of het maken van beelden op een dergelijke manier absoluut noodzakelijk is voor het bereiken van het doel, namelijk het effectief bewaken van privé-eigendom.

Dit lijkt niet het geval te zijn. Het was voor de eigenaars niet noodzakelijk om het openbaar domein en de privé-eigendom van hun buren te filmen om hun eigendom op een goede manier te kunnen bewaken. Het volstaat niet om te zeggen dat een alternatieve plaatsing van de camera’s enigszins onpraktische gevolgen met zich meebrengt om te rechtvaardigen dat de camera’s deels gericht worden op het openbaar domein en andermans eigendom. Het continu filmen van iets anders dan de privé-eigendom is disproportioneel tot het uiteindelijke doel, waarbij de inbreuk op de privacyrechten van de buren en toevallige passanten onevenredig groot is in vergelijking met het voordeel voor de eigenaars van de bewakingscamera’s.

Veroordeling tot een geldboete
De eigenaars zijn uiteindelijk veroordeeld tot betaling van een geldboete van 1.500 euro. Het is nu duidelijk dat de GBA niet enkel de naleving van de GDPR controleert bij bedrijven, maar ook particulieren die op een of andere manier persoonsgegevens van anderen verwerken, komen in het vizier. Deze beslissing is dan ook de ideale aanleiding voor houders van een bewakingssysteem om te controleren of dit momenteel voldoet aan alle GDPR-verplichtingen.

Mocht u hierover met vragen zitten, helpen wij u graag verder.